Badakizue zergatik eragin zituen Matthew urakanak 500 hildako Haitin, 20 AEBn eta bat ere ez Kuban? Hedabideen arabera, arrazoia Jainkoa dela Inprimatu
Euskadi-Cubari buruzko berriak
2017/02/20

Jose Manzaneda, Cubainformación TVko koordinatzailea - Ahotsa: Intxizu Bengoa.- Matthew urakanak, azken hamar urteotan Karibea zeharkatu duen bortitzenak (1), bostehun (2) eta mila (3) hildako bitartean eragin ditu Haitin, lau Dominikar Errepublikan (4) eta hogei AEBn (5), behin-behineko datuen arabera.

¿Saben por qué el huracán Matthew causó 500 muertes en Haití, 20 en EEUU y ninguna en Cuba? Los medios apuntan... a Dios (+Italiano/Français/English/Euskaraz)

Hondamendiaren larritasuna (hildako-kopurua eta kalte materialak) oinarrizko argumentu informatiboa da, zalantzarik gabe. Baina hedabideek ez diote jaramonik egiten horrekin loturiko gertakari bati, garrantzitsua izan arren: urakan berak, indar suntsitzaile bera izanik, ez du hildakorik utzi Kuban (6). Horren zergatia azaltzea nazioarteko prentsaren zeregina izan beharko litzateke, guztion intereserako. Baina, berriz ere, independentzia ezak galarazi egin du.

Duela egun batzuk, Myrta Kaulardek, Nazio Batuen Kubarako koordinatzaile egoiliarrak, uharteko Herritarren Defentsa sistema (7) goraipatu zuen, eta Hondamendi Arriskuak Gutxitzeko Sendai Markoa delakoaren aplikazio-adibide gisa aurkeztu zuen (8): “Mirespen handiz begiratzen diogu herrialdea prest egoteko, eragina gutxitzeko eta pertsonen bizitzak salbatzeko egiten ari den ahaleginari. Gure ustez, mundu osorako eredua da. Kubak bizitzak eta baliabide materialak babesteko egiten dituen inbertsioak apartekoak dira”. Karibeko Estatuen Elkartearen Idazkari Nagusi June Soomerrek ere azpimarratu zuen Kubak bizitzen galera ekiditeko egindako lana (9).

Baina ez kezkatu: nazioarteko prentsan ez duzue halako adierazpenik irakurriko, Kubako hedabideetan baino ez.

Kuban pertsonen bizitzak babesteko eta prebentzioari begirako lanaren inguruko isiltasunari informazio-arrasera bikoitza gehitu zitzaion; esaterako, gaztelaniazko bi egunkari garrantzitsuenen aldetik: Madrilgo El País eta Miamin kide duen El Nuevo Herald.

Matthew urakana AEBetik edo Haititik igaro zenean, kalte materialei eta giza kalteei buruzko ohar hotzak zabaldu zituzten, erakundeetako eledunen adierazpenekin lagunduta: AEBeko hainbat estatutako gobernadoreak, GKE handiak… (10). Kubari buruzko oharrak, ordea, kontaketa subjektibo baino subjektiboak ziren, erabateko ahulezia-egoeran zeuden ustezko kaltetuen adierazpen dramatikoez apainduta (1).

Egunkari bietan, Kubako gobernuak emandako datuei “kopuru ofizialak” gehitzen zizkieten amaierako ohar gisa, datuon sinesgarritasun eskasa azpimarratzeko. AEBeko agintariek urakanaren gainean emandako datuak, aldiz, berriari gehitzen zizkioten, iturria aipatu gabe (12).

El Paísek Matthew urakana Kubatik igaro izanari buruz argitaraturiko berri bakarra Yoani Sánchez (13) “disidente” kubatar ezagunak emandakoa izan zen (bitxiki), eta uharteko “kaltetuentzako estatu-laguntzak beranduegi iristen direla” azpimarratzen zuen. AEBren, Dominikar Errepublikaren eta Haitiren kasuan, ordea, El Paísek ohar bakar batean ere ez zuen aipatu berreraikuntzarako laguntzen eskasia edo atzerapena (14).

El Nuevo Herald El País baino urrunago joan zen, Kubako gobernuak emandako “kopuru ofizialak” zalantzan jarri baitzituen. Urriaren 5ean, Etxe Zuria finantzatzen duten talde “disidente” bateko buruzagi den José Daniel Ferrerren iritzi-artikulua argitaratu zuen, “El huracán Matthew y las mentiras del régimen cubano” izenburupean (15). Bertan zioen, hainbat zentzugabekeriaren artean, Internet etetea ez zela izan urakanaren ondorio, baizik eta gobernuak hartutako neurria mundura informazio “alternatiboak” hel zitezen ekiditeko, eta Kubako “prentsa ofizialak” ia ez zuela Matthew urakanari buruz informatu. Hori sinestezina da; izan ere, telebistek, irratiek zein webguneek urakanaren jarraipen sakona, etengabea eta ia monografikoa egin zuten, eta gauza bera egin zuten astebete lehenago prebentziorako prestaketa-lanen gainean ere (16). Estaldura horrek uharteko Nazio Batuen ordezkariaren berariazko aitorpena jaso zuen (17).

Guztiz pentsaezina da hedabide handi horiek Kubako gobernuak egindako prebentzio- eta ebakuazio-ekintzak aitortzea. Hori dela eta, Matthew urakana Kubatik igaro zenean era harrigarrian hildakorik eragin ez izana azaldu nahian, bi egunkariek irtenbide bera baliatu zuten: naturaz gaindikoa zen. El Nuevo Herald egunkarian, José Daniel Ferrerrek azaldu zuen Kubako ekialdean espero zutela “Jainkoaren mesedea. Eta, santiagotarren zorionerako, Jainkoak entzun zien” (18). El País egunkarian, Yoani Sánchezek esan zuen Baracoa herrian otoitz egin zela, “dena azkar eta hildakorik gabe igaro zedin” (19).

Ondorioa: Jainkoa izan zen, eta ez Herritarren Defentsa, Kuba Matthew urakanetik salbatu zuena. Orain, kazetaritza salbatzea besterik ez da falta.

(1) https://mundo.sputniknews.com/america_del_norte/201610101064016349-matthew-eeuu-muertos/

(2) http://www.cronica.com.mx/notas/2016/988834.html

(3) http://www.rtve.es/noticias/20161010/haiti-comienza-enterrar-muertos-mitad-del-temor-brote-colera/1423365.shtml

(4) http://www.bbc.com/mundo/noticias-america-latina-37564959

(5) http://www.telam.com.ar/notas/201610/166374-estados-unidos-huracan-matthew-muertos-damnificados.html

(6) http://www.cubadebate.cu/noticias/2016/10/09/recorrio-raul-zonas-afectadas-por-el-huracan-matthew-en-baracoa-video/#.V_wD3fSGOCU

(7) http://www.adelante.cu/index.php/es/noticias/noticias-de-cuba/7484-elogia-onu-en-cuba-acciones-de-defensa-civil-ante-matthew

(8) https://www.unisdr.org/files/43291_spanishsendaiframeworkfordisasterri.pdf

(9) http://www.cubainformacion.tv/index.php/america-latina/71188-el-caribe-precisa-mayor-prevencion-de-riesgos

(10) http://internacional.elpais.com/internacional/2016/10/08/actualidad/1475958293_168013.html

(11) http://www.elnuevoherald.com/noticias/mundo/america-latina/cuba-es/article106746972.html

(12) http://www.elnuevoherald.com/noticias/tiempo/huracanes/article106633662.html

(13) http://internacional.elpais.com/internacional/2016/10/05/america/1475697280_583148.html

(14) http://internacional.elpais.com/internacional/2016/10/06/actualidad/1475746470_475357.html

(15) http://www.elnuevoherald.com/opinion-es/opin-col-blogs/opinion-sobre-cuba/article106166052.html

(16) http://www.cubadebate.cu/noticias/2016/09/28/se-forma-tormenta-tropical-matthew-cono-de-trayectoria/#.V_wBC_SGOCU

(17) http://www.adelante.cu/index.php/es/noticias/noticias-de-cuba/7484-elogia-onu-en-cuba-acciones-de-defensa-civil-ante-matthew

(18) http://www.elnuevoherald.com/opinion-es/opin-col-blogs/opinion-sobre-cuba/article106166052.html

(19) http://internacional.elpais.com/internacional/2016/10/05/america/1475697280_583148.html

 

¿Saben por qué el huracán Matthew causó 500 muertes en Haití, 20 en EEUU y ninguna en Cuba? Los medios apuntan... a Dios

José Manzaneda, coordinador de Cubainformación.- El huracán Matthew, el más potente que ha atravesado el Caribe en los últimos diez años (1), ha causado entre quinientas (2) y mil muertes en Haití (3), cuatro en República Dominicana (4) y veinte en EEUU (5), según datos aún provisionales.

La magnitud de la catástrofe –la cifra de personas fallecidas, los daños materiales- es sin duda el argumento informativo esencial. Pero hay un hecho al que, a pesar de su relevancia, los medios no han prestado la menor atención: que, el mismo huracán, con la misma fuerza destructora, no haya causado víctimas mortales… en Cuba (6). Explicar el porqué de este hecho debería ser un deber de la prensa internacional, en virtud del interés general. Pero una vez más, su falta de independencia política lo ha impedido.

Myrta Kaulard, coordinadora residente de Naciones Unidas para Cuba, elogiaba hace unos días el sistema de Defensa Civil de la Isla (7), presentándolo como un ejemplo de aplicación del llamado Marco de Sendai para la Reducción de Riesgos de Desastres (8): “Estamos observando con muchísima admiración todos los esfuerzos del país en prepararse, en reducir el impacto, en salvar las vidas humanas. Para nosotros es un ejemplo para todo el resto del mundo. Las inversiones que hace Cuba para proteger las vidas y los bienes materiales son extraordinarias”, declaraba. La Secretaria General de la Asociación de Estados del Caribe, June Soomer, también resaltaba el trabajo de Cuba en evitar la pérdida de vidas (9).

Pero no se molesten. No leerán ninguna de estas declaraciones en la gran prensa internacional. Solo en los medios cubanos.

Al silencio sobre la labor de prevención y protección de la vida humana en Cuba, se unía el doble rasero informativo. Practicado, por ejemplo, por dos de los más grandes diarios en idioma español: “El País”, de Madrid, y su socio en Miami “El Nuevo Herald”.

Sus notas sobre el paso del huracán Matthew por EEUU o Haití eran informes fríos sobre los daños materiales y humanos, acompañados de declaraciones de voceros institucionales: gobernadores de varios estados de EEUU, representantes de la ONU, grandes ONGs… (10) Por el contrario, sus notas sobre Cuba eran relatos cargados de subjetividad, aderezados con declaraciones dramáticas de supuestos damnificados en situación de completa vulnerabilidad (11).

En ambos periódicos, a los datos aportados por el Gobierno cubano se les añadía la coletilla de “cifras oficiales”, para remarcar su escasa credibilidad. Por el contrario, los datos de las autoridades de EEUU sobre el paso del huracán por territorio norteamericano eran incorporados a la noticia sin siquiera mencionar la fuente (12).

La única noticia publicada en “El País” sobre el paso de Matthew por Cuba era firmada –curiosamente- por la conocida “disidente” cubana Yoani Sánchez (13), que enfatizaba que en la Isla “las ayudas estatales a los damnificados tardan demasiado”. En contraste, en ninguna de las notas sobre el paso de Matthew por EEUU, República Dominicana y Haití, “El País” abordaba la premura o tardanza de los apoyos a la reconstrucción (14).

“El Nuevo Herald” iba mucho más allá que “El País” a la hora de poner en duda las “cifras oficiales” aportadas por el Gobierno cubano. El 5 de octubre publicaba un artículo de opinión de José Daniel Ferrer, líder de uno de los grupos “disidentes” que financia la Casa Blanca (15). El texto, titulado “El huracán Matthew y las mentiras del régimen cubano”, llegaba a decir, entre muchos otros disparates, que la suspensión del servicio de Internet no fue producto del huracán, sino una medida del Gobierno para evitar que sus informaciones “alternativas” llegaran al mundo. Y que “la prensa oficial” cubana apenas había informado sobre el huracán Matthew. Algo realmente increíble, porque televisiones, radios y webs de la Isla hicieron un seguimiento exhaustivo, permanente y casi monográfico no ya del paso del huracán, sino de todos los preparativos de prevención desde una semana antes (16). Esta cobertura mereció el reconocimiento expreso de la representante de Naciones Unidas en la Isla (17).

Que estos grandes medios reconozcan las acciones de prevención y de evacuación realizadas por el Gobierno cubano es algo absolutamente impensable. Por ello, a la búsqueda de alguna explicación a la sorprendente ausencia de muertes al paso del huracán Matthew por Cuba, ambos diarios recurrían a la misma solución... sobrenatural. En el “El Nuevo Herald”, José Daniel Ferrer explicaba que en el Oriente cubano esperaron “el favor de Dios. Y por suerte para los santiagueros, parece que Dios los escuchó” (18). En “El País”, Yoani Sánchez narraba cómo en la localidad de Baracoa “los rezos se elevaron para que todo pasara `rápido y sin muertos´" (19).

Conclusión: fue Dios –y no la Defensa Civil- quien salvó a Cuba del huracán Matthew. Ahora solo queda que salve… el periodismo.

(1) https://mundo.sputniknews.com/america_del_norte/201610101064016349-matthew-eeuu-muertos/

(2) http://www.cronica.com.mx/notas/2016/988834.html

(3) http://www.rtve.es/noticias/20161010/haiti-comienza-enterrar-muertos-mitad-del-temor-brote-colera/1423365.shtml

(4) http://www.bbc.com/mundo/noticias-america-latina-37564959

(5) http://www.telam.com.ar/notas/201610/166374-estados-unidos-huracan-matthew-muertos-damnificados.html

(6) http://www.cubadebate.cu/noticias/2016/10/09/recorrio-raul-zonas-afectadas-por-el-huracan-matthew-en-baracoa-video/#.V_wD3fSGOCU

(7) http://www.adelante.cu/index.php/es/noticias/noticias-de-cuba/7484-elogia-onu-en-cuba-acciones-de-defensa-civil-ante-matthew

(8) https://www.unisdr.org/files/43291_spanishsendaiframeworkfordisasterri.pdf

(9) http://www.cubainformacion.tv/index.php/america-latina/71188-el-caribe-precisa-mayor-prevencion-de-riesgos

(10) http://internacional.elpais.com/internacional/2016/10/08/actualidad/1475958293_168013.html

(11) http://www.elnuevoherald.com/noticias/mundo/america-latina/cuba-es/article106746972.html

(12) http://www.elnuevoherald.com/noticias/tiempo/huracanes/article106633662.html

(13) http://internacional.elpais.com/internacional/2016/10/05/america/1475697280_583148.html

(14) http://internacional.elpais.com/internacional/2016/10/06/actualidad/1475746470_475357.html

(15) http://www.elnuevoherald.com/opinion-es/opin-col-blogs/opinion-sobre-cuba/article106166052.html

(16) http://www.cubadebate.cu/noticias/2016/09/28/se-forma-tormenta-tropical-matthew-cono-de-trayectoria/#.V_wBC_SGOCU

(17) http://www.adelante.cu/index.php/es/noticias/noticias-de-cuba/7484-elogia-onu-en-cuba-acciones-de-defensa-civil-ante-matthew

(18) http://www.elnuevoherald.com/opinion-es/opin-col-blogs/opinion-sobre-cuba/article106166052.html

(19) http://internacional.elpais.com/internacional/2016/10/05/america/1475697280_583148.html

Comparte este artículo